በግጭቶች በተከፋፈሉ ቦታዎች ላይ ስለ ወሲባዊ ጥቃት መዘገብ

የቃለ መጠይቁን የፈቃድ ስምምነት ለማግኘት የተለመደው የጋዜጠኝነት አብነት ዘጋቢዎች፣ ታዋቂ ሰዎች ቃለ መጠይቅ ከሚያደርጉበት ሁኔታ የመነጨ ነው። እነዚህ ግን ብዙውን ጊዜ በለመዱት ጨዋታ ውስጥ የተቀመጡትን ህጎች የሚረዱ ጠንካራ ሰዎች ናቸው። ዋናው ትኩረት ማግኘታቸውን ማረጋገጥ እና ፖለቲከኛውን ወይም ነጋዴውን በተቻለ መጠን ስማቸው በግልጽ ተጠቅሞ እንዲናገሩ ማድረግ ነው።

ከተጋላጭ ሰዎች በሚሰሩበት ግዜ ግን፣ በጋዜጠኛው እና ምንጮች መካከል ያለው የኃይል ሚዛን በግልባጩ ስለሚሆን ያንን ሞዴል መጠቀም ትክክል አይደለም። በተጨማሪም፣ ከግጭት ጋር የተያያዘ ወሲባዊ ጥቃት (CRSV) በሚከሰቱበት ሁኔታዎች ውስጥ መጀመሪያው ግምት ውስጥ መግባት ያለበት የምንጩን ስም-አልባነት ጥበቃ መሆን አለበት። ይህ ማለት ተጎጂው ሰው በይፋ የመናገር ግዴታ አለበት የሚለውን ግምት ወደ ጎን መተው ማለት ነው።

በመጀመርያ ደረጃ ይህ ግልጽ ነው። እያንዳንዱ ጋዜጠኛ ይህን ያውቃል (ወይንም ማወቅ አለበት)። በሌላ ደረጃ፣ የፖለቲካ ሞዴል ትሩፋት ስር የሰደደ በመሆኑ አሁንም ጋዜጠኞችን ማጥመድ ይችላል። ከግጭት ጋር የተያያዘ ወሲባዊ ጥቃት (CRSV) ላይ እየዘገቡ ከሆነ፣ ቆም ማለት እና ትርጉም ያለው ስምምነት ተብሎ ሊጠራ ከሚችል ሌላ መነሻ መጀመርዎን ማረጋገጥ እንዳለቦት ማሰብ ይኖርብዎታል፤

1. በመጀመሪያ፣ በግንዛቤ ላይ የተመሰረተ ስምምነት በዋነኛነት መግቢያ ለማግኘት እና አንድ ሰው ለቃለ መጠይቅ እንዲስማማ ማድረግ ነው የሚለውን ሃሳብ ወደጎን ይተዉ፤ አይደለም። ከፍተኛ አደጋዎች ባለበት ግንኙነት እንዴት አንድ ሰው የበለጠ አስተማማኝ መሰረት ያለው ደህንነት እንደሚገነባ ማሰስ ነው። አንድ ሰው ሀሳቡን ከቀየረ እና መናገር እንደማይፈልግ ግልጽ ከሆነ፣ ያንን እንደ ጥሩ ውጤት ይውሰዱት። ልክ የሙከራ ፈተና ውስጥ እንደሚሆነው፣ ለዚህ ሚና ትክክል አይደሉም ማለት ነው።
2. ሁለተኛ፣ ስምምነትን ማግኘት የአንድ ጊዜ ተግባር እና፣ ልክ በውይይት መጀመሪያ ላይ የሚከሰት ህጋዊነት ያለው ደንብ አይደለም። ቀጣይነት ያለው ሂደት፣ በልዩ ዝርዝሮች ላይ ወይም በአጠቃላይ ውይይቱ የመዘገብ መብት ለማግኘት ከአንድ ጊዜ በላይ ሊጎበኝ የሚችልበት ድርድር ነው።

አንድን ሰው እንደ ወሲባዊ ጥቃት ያለ የጠበቀ የግል ጉዳይ እንዲናገር በጭራሽ አያስጨንቁ ወይም አያታልሉት። ነፃ እና ግንዛቤ ላይ የተመሠረተ ትክክለኛ ምርጫ መሆን አለበት።

ማን የፈቃድ ስምምነት መስጠት ይችላል?

ፈቃድ መስጠት የሚችለው ብቸኛው ሰው ባለጉዳዩ (ተጎጂው) ነው። ግለሰቡ ለአካለ መጠን ያልደረሰ ልጅ ወይም በሆነ መንገድ ሙሉ በሙሉ በመረጃ ላይ የተመሰረተ ፍርድ ለመስጠት የማይችል ሰው ከሆነ፣ ወላጅ ወይም አሳዳጊ ከሆነ ሰው ተጨማሪ ስምምነት ሊያስፈልግ ይችላል።

ነገር ግን በማንኛውም ሁኔታ፣ ከተጠያቂው ትርጉም ያለው የፈቃድ ስምምነት ካልተሰጠዎት – ፈቃድ የለዎትም። የአንድ ዘመድ፣ የአንድ ሰው ጠበቃ፣ አገናኝ ወይም የተቀባይነት ያለው መንግሥታዊ ያልሆነ ድርጅት አማላጅ ቃል የፈቃድ ስምምነትን አያመለክትም። ድርድሩ በቀጥታ ከምንጩ ጋር መሆን አለበት።

ከአስተርጓሚ ጋር እየሰሩ ከሆነ፣ ከምንጩ ጋር የሚያደርጉት ውይይት እርስዎ እያደረጉት ያሉት ነው ብለው የሚያስቡትን መሆኑን ማረጋገጥ አለብዎት። ይህ፣ ጋዜጠኛ ጂና ሙር እንደገለጸው ችግር ሊፈጥር ይችላል። ተጨማሪ እርምጃዎችን ሊወስድ ይችላል። ለአስተርጓሚዎ መንገር ያለብዎት፡-

“እራሴን በመድገሜ ይቅርታ፣ ነገር ግን አላማዬ ግልፅ መሆኑን ማረጋገጥ እፈልጋለሁ፤ እኔ ማን እንደሆንኩ እነሆ። እኔ እየሰራሁት ያለሁት ይኸው ነው…” ተርጓሚው “እሱማ አስቀድሜ ጠየቅኳት” ብሎ ከተናገረ እርስዎ “አመሰግናለሁ፣ ግን የስራዬ ደንብ ራሴን በቀጥታ እንድጠይቃት ያስገድደኛል” ብለው “ስለዚህ፣ ካላስቸገርኩህ ይህንን ለመጨረሻ ጊዜ ለማረጋገጥ እንድንችል የምናገረውን ተርጉምልኝ…” ይበሉ።[ሀ]

የስልጣን ባለቤትነቱ ግልጽ ባልሆነ ሁኔታ ተጎጂዎች ለእነርሱ ጥቅም በማይሰጥበት ወቅት እንዲናገሩ ግፊት ሊደረግባቸው ይችላል። እንደ ጋዜጠኛ፣ አንድ ሰው እውነተኛ ምርጫን ተጠቅሞ ፈቃድ ለመስጠት ይችላል ብሎ ከመገመትዎ በፊት ሁሉንም የተጋላጭነት ገጽታዎች በጥልቀት የመመርመር ግዴታ አለብዎት።

ከጥቃቱ በኋላ ባለው አጭር ግዜ (በተለይ ከደቂቃዎች እና ሰዓታት፣ ምናልባትም ከቀናት በኋላ) ውስጥ ተጎጂው ትርጉም ያለው ስምምነት ለመስጠት በማይችልበት ሁኔታ መሆኑ የሚጠበቅ ነው። የማናቸውም ተጎጂዎች ማንነት መለየት እንደማይቻል እርግጠኛ ከሆኑ፣ ስለሁኔታው የጀርባ መረጃን በመጠቀም የተከሰተውን ነገር የመዘገብ መንገድ ሊኖር ይችላል። ነገር ግን እንደዚህ ባለ ሁኔታ ውስጥ ያለ አንድ ሰው ስማቸው እንዳይገለጽ መብቱን ለመተው ወይም ላለመስጠት ውሳኔ ለማድረግ እንደማይችል ግልጽ ይሁኑ። ያ ከጥቃቱ የበለጠ ርቀት ያስፈልገዋል።